Babaların çocuk gelişiminde eşit sorumluluk üstlenmeleri ve daha etkin rol almaları için farklı platformlarda çalışmalar yürüten Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) bir ilke daha imza attı.

Babalığın ve erkekliğin eşitlikçi dönüşümünde ve ”ilgili” babalığın yaygınlaşmasında etki yaratmak amacıyla üç araştırma yürüten AÇEV, “Türkiye’de Babalığı Anlamak Serisi”nin geliştirmiştir. Bu çalışmaların bulgularını 20 Mayıs 2018 tarihinde Ankara’da güzel bir ev sahipliği yaparak, yol haritası oluşturmak amacıyla bir grup akademisyen ve sivil toplum örgütü temsilcileri ile paylaştı.

Türkiye’de babaların ve babalığın durumunu çok yönlü anlamak üzere ilk kez “Türkiye’de Babalık Araştırması” ACEV tarafından yürütülmüştür. Bu araştırma kapsamında derinlemesine görüşmelerden oluşan bir nitel ve anketlerden oluşan bir nicel çalışma hayat geçirilmiştir. Nitel çalışmada 40 baba ile derinlemesine görüşmeler ve nicel çalışmada da 51 ilde 3235 baba aile anket çalışması yapılmıştır.

Toplantıda akademisyenler Araştırma bulgularını paylaştı...

Çocukların bakımından sorumlu kişi eşler

Araştırma kapsamında babalığı tanımlayan “bakım”, “kontrol” ve “yakınlık” davranışları açısından babaların mevcut durumları ortaya kondu. 0-10 yaş arasında çocuğu olan babaların büyük bölümüne göre (%91) çocukların bakımından birincil sorumlu olan kişi eşleridir.

Babalar çocuklarını tuvalete götürmüyor

Araştırmaya göre 0-3 yaş arası çocuğu olan babalar çocukların fiziksel bakımında yeterli sorumluluğu üstlenmiyor. Babaların %50’si çocuğunu hiçbir zaman tuvalete götürmediğini, % 36’sı altını değiştirmediğini, % 35’i de hiçbir zaman çocuklarının tırnaklarını kesmediğini belirtti.

Babaların en çok ilgilendiği konu sağlık

0-10 yaş grubu çocuğu olan tüm babaların çocukların gelişimi ve genel bakımı ile ilgili konular arsında en çok ilgilendiği konu çocuğun sağılığıdır. Babaların %84’ü çocuğu hastalandığında” sık sık” ya da “her zaman” ona baktığını açıkladı.

Babaların çocukların gelişimi ve bakımıyla ilgili en az ilgilendikleri konu cinsellik

Babaların çocukların gelişimi ve bakımıyla ilgili en az ilgilendikleri konuların başında çocukların cinsellikle ilgili sorularını cevaplamak geliyor. Çocuğuna “hiçbir zaman” kitap okumayan babaların oranı %19 “nadiren” okuyanların oranı ise %27’dir. Çocuklarının okul etkinliklerine hiçbir zaman katılmadığını belirten babaların oranı ise % 13’tür.

Babalar “Babalık İzni Hakkı” olduklarını bilmiyor (% 28)

Babanın, babalık iznini kullanması, özellikle 0-3 yaş çocukları olan babaların, ilgili babalık davranışlarını olumlu yönde etkileyen önemli bir faktördür.

Babalar yemek yapmıyor

Araştırma kapsamında elde edilen verilerde katılımcı babaların % 60’ının hiç yemek yapmadığı, ev temizlemediği, cam silme, bulaşık yıkama, çamaşır asma gibi ev işlerini yapmadığı bulgulanmıştır.

Erkekler eşlerinin çalışmasını istemiyor

Araştırmaya göre erkeklerin kadınların çalışmasını istememesinin en önemli nedeni çocuklar ve evdeki düzen. Babalar çalışan annelerin evle ve çocuklarla yeteri kadar ilgilenmeyeceğini düşünüyor.

Babalar, kendi babalarından ancak ölmüş ise veya uzakta yaşıyorsa bahsediyor. Ama anneler ile ilgili her konuda rahat paylaşımda bulunabiliyor. Bu da gösteriyor ki, kendi çocukluğunda babası ile sosyal iletişim kuramayan babaların çoğunluğu, kendi çocuklarıyla da iletişim kurmakta zorlanıyor.

.“İlgili” baba kime deniyor

Araştırma bulgularına göre çocuğun bakımında ve gelişiminden her türlü sorumluluk alan, kız ve erkek çocuklarına eşit davranan etkileşim ve iletişim içinde olan baba “ilgili baba” olarak tanımlanmaktadır. Babalık davranış ve tutumlarını daha çok kültürel yapı, sosyal çevre ve deneyim belirlemektedir.

Babalık ve erkeklik toplumsal ve kültürel olarak inşa edilmektedir. Babanın ailesi ve sosyal çevresinden aldığı destek babalık davranışlarını olumlu yönde etkilemektedir. “İlgili babalığı “ belirleyici etkenlerden biri toplumsal cinsiyete ilişkin tutumlardır.

Paylaşımlar

Annelerin talebi üzerine ACEV tarafından geliştirilen Baba Destek Programı (BADEP)’na katılan bir baba “bu programa devam ederken, öğrendiğim bilgiler kapsamında, çocuğumla evde oyun oynarken; ilk zamanlar yarım saat oynarken, daha sonraları çocuğumla zaman geçirmenin ne kadar keyifli olduğunu fark ettim ve oyun oynama süremiz uzadı. Şimdi çocuğumla daha çok ve kaliteli zaman geçiriyorum. O mutlu, ben de mutluyum” dedi.

İki çocuğu olan bir diğer babanın paylaşımı ise oldukça etkileyiciydi. Babasının kardeşi ve kendisiyle iletişiminden, yakınlığından ve zaman paylaşımından çok hoşnut olan büyük çocuk, babasına “ baba, bu programın abi-kardes eğitimi yok mu? “ diye sormuş.

Son Söz

Babaların, çocuklarının gelişimlerini desteklemeye yönelik tutumlarında çocukları ile olan ilişkilerinde önemli değişimler yaratan BADEP, babalığın önemi ve etkisine dikkat çekerek aileyi desteklemektedir. Araştırma bulguları da göz önüne alınarak BADEP, kamu kurum kuruluşlarda ve özel sektörde yaygınlaştırılması düşünülmelidir

Bu çalışmasın sonunda biz sosyologlara yeni bir araştırma konusu ortaya çıkıyor…. Babalık, annelik ve ilgili babalık derken acaba ilgisiz babalığı meşrulaştırıyor muyuz?