Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ankara ofisinde, "15 Temmuz Darbe Davaları" isimli panel düzenlendi. SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran'ın moderatörlüğünü yaptığı panele Aukat Hüseyin Aydın, SETA Hukuk ve İnsan Hakları Araştırmaları Direktörü Cem Duran Uzun ve Gazeteci Ferhat Ünlü konuşmacı olarak katıldı. 

Burhanettin Duran, FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimi hadisesinin Türkiye siyasi tarihinde yaşanmış, tartışılmaz en önemli olay olduğuna dikkat çekerek, konunun tüm boyutlarıyla ve hassasiyetle anlaşılmaya muhtaç olduğunu belirtti.

Panelistlerden Uzun, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası yürüyen yargılamalar ve sanık savunmalarına dikkat çekerek, açılan çok sayıda davanın, görevden alınan binlerce hakim-savcı sonrası oluşan iş yüküne rağmen ciddi bir dikkatle yürütüldüğünü dile getirdi. 15 Temmuz öncesinde FETÖ'ye yönelik açılan davanın ve darbe girişimi davasının yargı tarafından iki koldan yürütüldüğünü söyleyen Uzun, FETÖ ile mücadelede en başarılı kurumlardan birinin yargı olduğunu ifade etti. 

Sanıkların savunmalarında dikkat çeken bazı noktalara da değinen Uzun, sanıkların  ortak bir kurgu dahilinde organize bir şekilde savunma yaptıklarını; kişisel savunmanın ötesinde örgütsel bir savunma yapma yoluna gittiklerini anlattı. Cem Duran Uzun konuşmasına şöyle devam etti: "Sanıkların savunmalarında dikkat çeken genel hususlardan biri de, birbirlerini suçlamaktan ısrarla kaçınmaları, kendilerini savunurken, örgütün diğer üyelerini de aklamaya çalıştıklarını görüyoruz. İç ve dış kamuoyunda oluşturmaya çalıştıkları temel algı, 15 Temmuz darbe girişiminin failinin FETÖ olmadığını, 15 Temmuz'un 'kontrollü darbe' olduğu yalanını yaymak. Milletimiz 15 Temmuz'u bizatihi yaşadı, milleti aptal yerine koymaya çalışıyorlar bunu yaparken. Bir de mahkemelerde, son derece açık olan delilleri (görüntüler, videolar, resmi belgeler vs.) yalanlama yolunu seçiyorlar. İşledikleri fiilerden dolayı tahliye olamayacaklarını da biliyorlar ama bu bir kurgu, böyle davranmaları gerekiyor." 

Medyaya da bu konuda önemli bir görev düştüğünü anımsatan Uzun, medyanın sadece savunmalar üzerinden haber yapmasının FETÖ'nün işini kolaylaştırdığını ifade ederek, haber yaparken bilgi, belge ve iddianamelerin de göz önünde bulundurulmasının önemine işaret etti. 

Uzun, ayrıca, yargılamanın hızlı ve etkili, adil yargılama ilkesine uygun, ceza sorumluluğuna riayet edilerek yapılmasının davanın seyrine gölge düşmesini de engelleyeceğini söyledi.

Avukat Hüseyin Aydın ise konuşmasında, dava duruşmalarında sanık savunmalarını anlayabilmenin yolunun örgütü anlamak olduğunu söyledi. Avukat Aydın, sanıkların mahkemede ortak veya benzer ifadeler vererek savunma yapmasının en önemli nedenlerinden birinin örgütsel eğitim olduğunu ifade etti. Örgütsel eğitimin, bu ve benzeri durumlarda kişilere nasıl davranması gerektiğini öğrettiğini, örgüt üyelerinin de örgütsel eğitimi adeta bir yaşam tarzı gibi benimsediklerini ve buna göre davrandıklarını anlattı.

Sanıkların savunma öncesinde özgeçmişlerinden bahsedilmesinin de bir strateji olduğunu ifade eden Avukat Aydın, böylece aslında iyi bir vatansever olduklarını, ancak davalar sebebiyle vatana hizmetten alıkonuldukları algısını oluşturmaya çalıştıklarını söyledi.

Yargılamaların seyrine de değinen Aydın şu ifadeleri kullandı: "Türkiye, tarihinde ilk defa bir darbe girişimini bozdu, darbe başarısız oldu. İlk defa darbeciler topyekün yargılanıyor. Çok sanıklı yargılama ve duruşmaları yürütmek oldukça zor, Ceza Muhakemesi usulüne de uygun değil. Davalar, mahiyetinden kaynaklanan sebeplerle planlanan zamanda sonuçlanmayacak gibi görünüyor. Dileğimiz, davaların makul sürede sonuçlanmasıdır."

Gazeteci Ferhat Ünlü ise yaptığı konuşmada, kamuoyu vicdanında zaten mahkum olmuş bir örgütün mahkemelerde yargılanmasının zorluğuna dikkat çekerek, 'örgütün terörist neferleri'nin buna rağmen örgütü aklama çabasında olduğunu dile getirdi. 

Ünlü, konuşmasında şu ifadelere yer verdi: "Başarısız olmuş en ciddi darbe ve işgal girişimi olan 15 Temmuz'un arkasında bir örgüt var: Adı FETÖ (Fetullahçı Terör Örgütü). Yıllardır, işimiz ve bazı araştırmalarımız gereği, bu örgütün cinayetler, eylemler ve bazı gizli işler yaptıklarını biliyorduk. 15 Temmuz'da örgüt ilk defa topyekün bir kalkışmaya girişti. Bu örgütün, diğer terör örgütlerinden en önemli farkı, eylem üstlenmemesi. Apaçık yaşadığımız ve FETÖ'nün planlayıp eyleme geçirdiğinden kuşku duymadığımız 15 Temmuz darbe girişimini dahi üstlenmiş değiller. Tamamen terör örgütü olarak yaftalanmamak için bunu yapıyorlar, bu da stratejik bir hamle. FETÖ'nün sivil imam uygulamasının da dünyada başka bir örneği yok. Sivil olan ve 'imam' adını verdikleri kişiler, devlet kadrolarında bulunan üst düzey kişilere, örgüt liderinin talimatını ulaştırabiliyor. Sivil imam meselesi Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın ABD ziyaretinde ABD'li yetkililerin dikkatini çekmişti ancak onu bile yeteri kadar anlatamadık."

FETÖ'nün bilgi ve istihbarat örgütü olduğunu ve kozmik çalıştığını aktaran Ünlü, mahrem imamlar operasyonunda kısmen ele geçirilen örgüt arşivinin tamamına el konulmasının davanın seyri açısından çok önemli olduğunu söyledi.

Panel, katılımcıların sorularının cevaplandırılmasının ardından sona erdi.