Kıbrıs Barış Harekatı adada 48 yıldır barışın teminatı. İki toplumun yaşadığı Kıbrıs'ta ABD'nin aldığı karar, barışa gölge düşürdü. Washington, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne yönelik silah ambargosunu kaldırdı. Peki bu ne anlama geliyor, Ada'da silahlanma yarışı başlarsa, sonuçları ne olur? TRT Haber bu sorulara cevap aradı.

Bir tarafta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), diğer tarafta Güney Kıbrıs Rum Yönetimi...

Bir ada üzerinde iki ayrı devlet...

Mehmetçik 1974'teki harekatla barışı sağladı. Her iki tarafta 48 yıldır askeri denge oluştu. Ancak ABD yüzünden o denge bozulmak üzere.

"Amerika bu adımıyla adada silahlanma yarışına yol açacaktır"

Cumhubaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Ne içerik ne de zamanlama bakımından izahı yoktur. Rum-Yunan ikilisinin Doğu Akdeniz'de barış ve istikrarı tehdit eden adımlarını görmezden gelen hatta teşvik eden Amerika bu adımıyla Ada'da bir de silahlanma yarışına yol açacaktır." açıklamasını yaptı.

Bugün Kıbrıs'ta resmi sınırlar belli değil. Kuzeyde Kıbrıs Türkleri, güneyde Rumlar. Ortada barış gücünün konuşlandığı yeşil hat. İngiltere'nin toprağı olan iki üs. 4 parçalı adada iki toplumun yaşadığı denge hakim.

1974'ten sonra ABD, askeri desteğini Yunanistan lehine işletti. 1987'de ise Rum Yönetimi'ne silah ambargosu uygulamaya başladı.

Ancak 35 yıldır Ada'da izlediği denge politikasında değişikliğe gitti. Önce ölümcül olmayan savunma malzemelerin ihracının önünü açtı. Ardından Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) silah ambargosunu kaldırdı.

"ABD Akdeniz'i oyun alanı yaptı"

Beykent Üniversitsi Öğretim Üyesi Dr. Kemal Olçar, "ABD özellikle Avrupa'nın ve diğer bölgelerin Rusya'nın enerji kaynaklarına bağımlılığını aşağı indirmek, düşürmek için Akdeniz'de oluşan meydana gelen çıkartılan bu rezervlerin Avrupa'ya aktarımını ön plana çıkartıyor. O yüzden Rusya'dan bir an evvel enerji bağımlılığından kurtulmak için Akdeniz'i bir oyun alanı haline getirmiştir. İşte Kıbrıs da bu oyunun bir parçası." değerlendirmesinde bulunuyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs'ta Kolordu seviyesinde güç bulunduruyor.

Kolordu 40 bin askerden oluşuyor. Yüzlerce tank, obüsler, hava savunma sistemleri, caydırıcı güç olarak öne çıkıyor.

Ayrıca 3 yıldır Geçitkale Havalimanı'nda İHA ve SİHA'lar da konuşlu. Mehmetçik, 48 yıldır Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Silah mühimmat araç gereç bu konularda da hem kara hem hava hem deniz bütün bunlarla ilgili adımları atıyoruz. Bu son adımın da cevapsız kalmayacağını Kıbrıs Türk halkının güvenliği için her türlü tedbirin alınacağının herkesin bilmesi gerekir." dedi.

Türkiye'nin adaya uzaklığı sadece 71 kilometre

Silahlanma yarışı Ada'daki barışa zarar verecek. Rum Yönetimi'nin silahlanmaya başlamasıyla Türk ordusu da varlığını artıracak.

Türk Silahlı Kuvvetleri kısa sürede Ada'ya güç yerleştirebilecek kapasiteye sahip. Öyle ki Türkiye'nin adaya uzaklığı sadece 71 kilometre. Yunanistan ise 900 kilometre mesafede.

"GKRY askeri yapısını aşarsa Türkiye de üstü miktarda silahlanır"

Dr. Olçar konuya ilişkin şunları söylüyor:

"Güneyde mevcut askeri yapının dışında bir yapı gelirse eğer örneğin Yunanistan bir komando tugayını, komando alayını ya da özel kuvvetler birliğini güneye ekstra konuşlandırırsa, kuzeyde de Türkiye Cumhuriyeti Devleti, mevcut Kuzey Kıbrıs'ta konuşlu kolorduya eşit veya üstün değerde birlik oluşturmak durumunda. Mesela güneye S-300 koysun Yunanistan. Daha önce 97 denemişti. Kuzeye de Türkiye Cumhuriyeti Devleti mevcut envanterindeki S-400'ü koyar. Eşiti, dengi ya da üstü miktarda silah sistemleri monte eder. Ya da yeni bir takım birlikler konuşlandırır. Bütün bunların sonu yok."

ABD GKRY'ye yaptırımı kaldırdı
Rusların Rum Yönetimi bankalarında kara para aklaması, gemilerin Güney Kıbrıs limanlarında ikmal yapması. Bu iki gerekçeyle Washington silah yaptırımı uyguluyordu. Ambargonun kaldırılması 1 Ekim'de başladı. Süresi bir yıl.

ABD bununla da yetinmedi. Doğu Akdeniz'de istikrarı bozacak başka bir adım daha attı. Rum Yönetimi'ni "Ulusal Muhafız Bürosu Ortaklığı Programı"na dahil etti.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bu adıma tepkili.

Rusya artık GKRY limanlarına uğramıyor mu?
Dr. Kemal Olçar, "Anlamlı bir tarih, bir yıl sonra belki yaptırımlar geri gelebilir. Bu iki tane temel şey ortadan kalktı mı? Ruslar GKRY limanlarına artık uğramıyorlar mı? Artık kara para aklama olayı tamamen ortadan kalktı mı? Ve bunu nasıl ikna ettiler? Hangi lobiler çalıştı bununla ilgili olarak Amerika'da? Biliyorsunuz Rum ve Ermeni lobileri Türkiye karşıtlığı üzerinde birlik kurdular. Amerika'da şiddetli bir şekilde lobicilik faaliyetleri yapıyorlar. Bu tabi iki tane gerekçe ortadan kalktı mı? Kalkmadı mı sorusu önümüzdeki günlerde tespit edilmesi mümkün." ifadelerini kullanıyor.

Türkiye Kıbrıs'ın garantör devletlerinden biri. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni Mehmetçik koruyor. Her türlü olası saldırıya karşı teyakkuzda ve Kıbrıs Türklerinin hak ve menfaatlerini korumaya muktedir.

"Türk hava gücü Kıbrıs'a derhal müdahale edebilecek yapıya sahip"
Dr. Olçar'ın konuya ilişkin değerlendirmeleri şu şekilde:

"Türkiye'nin elinde çok gelişmiş SİHA'lar, İHA'lar var. Ve Türk hava gücü Kıbrıs'a derhal müdahale edebilecek yapıya sahip. Donanması Türkiye'nin çok güçlü. Mavi vatan dediğimiz denizlerde egemenlik haklarımızı korumaya çok muktedir bir donanmamız var. Yunanistan bunu bilmiyor mu? Elbette ki biliyor. Donanmasını biliyor, hava gücünü biliyor, son teknolojisini biliyor. Bir taraftan kara gücünün ne olduğunu çok önceden test etmiş durumda zaten Türkiye'nin Yunanistan. Dolayısıyla bunun tek başına yapılamayacağını çok iyi bildiği için Amerika ve Fransa'dan destek almak suretiyle kendisini bir şekilde takviye etmeye çalışıyor."

Türkiye Kıbrıs Türklerinin yanında

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bağımsız bir devlet. Halkı yıllardır insanlık dışı yaptırımlara maruz kaldı. Türkiye Kıbrıs Türk halkının her zaman yanındaydı, bugün de yanında, yarın da olmaya devam edecek.