Türkiye'de konut satışları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17,5 azalarak 1 milyon 225 bin 926 olarak gerçekleşti. Böylelikle 2014 yılından bu yana yıllık bazda en düşük satış rakamı kaydedildi. Ekonominin lokomotifi konumunda bulunan konut sektörü, 2023 yılını kötü bir karne ile tamamladı. Bu olumsuz tablonun birçok sebebi bulunuyor. Bunları 'Emlak ve Trend' sayfamızda her hafta dile getiriyoruz. Konut alıcısının krediye ulaşamaması, yüksek arsa maliyetleri, inşaat malzemesi fiyatlarında yaşanan artış ve müteahhitlerin finansman ihtiyacı bu sıkıntıların başında geliyor. Ancak sektör 2024 yılından umutlu. Bankaların kredi musluklarını açması 2024 yılı içinde biriken alım talebinin harekete geçmesine vesile olacak. Sektörün canlanması ekonomiye de itici güç oluşturacak.

"2024 YILINA DAHA OLUMLU BAKIYORUZ"

İhlas Holding İnşaat Grup Başkanı Zeki Celep: İnşaat, özellikle konut inşaatları halihazırda milyonlarca insanımıza istihdam teşkil eden, 260'tan fazla alt sektöre kapasite kullanımı sağlayan ve ülke ekonomimize büyük çapta dinamizm getiren bir sektör durumundadır. Ayrıca konut inşaatında kullanılan malzemelerin yüzde 95'ini yerli ürünlerin teşkil etmesi, cari açık problemi ile mücadele eden ülkemiz için özel bir önem taşımaktadır. Bununla birlikte sektörümüz, 6 Şubat'ta yaşanan "asrın felaketi" K.Maraş depreminin yaralarının sarılmasında da önemli bir misyon üstlenmiştir. Ülke ekonomisinde ve sosyal hayatında böylesine önemli bir konumda bulunan konut sektörümüz, maalesef 2023 yılında satış anlamında ciddi daralma yaşamıştır. 2023'te, bir önceki yıla göre satış adetlerinde yüzde 17,5 oranında düşüş olmuş ve 1,2 milyon adet satış rakamına ancak ulaşılabilmiştir. Halbuki 2023'ten önceki son üç yılın ortalama satış adedi 1,5 milyon adet civarındaydı. Yine geçen yıl yabancılara konut satışlarında yüzde 48,1'lik bir daralma meydana gelmiş olması da sektörümüz için ciddi bir kayıp olarak kayıtlara geçmiştir. Rakamlara bakıldığında düşüşler göze çarpsa da 2024 yılında satış rakamlarının olumlu yönde gelişeceğini ümit ediyoruz. Ülke nüfusunun %15'inin 18 - 25 yaş arası genç ve dinamik bir kitleden oluşması, her yıl ortalama 500 bin çiftin evlenip, yeni bir yuva kurması, yıllık ortalama 800 bin yeni konut yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu rakamlar ise sektörde 2023 yılında yaşanan daralmanın arızi olduğunu, satış rakamlarının pozitif yönlü gelişeceğini teyit etmektedir. 2023 yılında satış rakamlarının aşağı yönlü olmasına bir diğer etken ise mevduat faizlerinin %50'ler seviyesinde seyretmesidir. 2024'ün ilk çeyreğinde mevduat faizlerinin düşme eğiliminde olmasının, yatırımcıları yeniden konut alımına yönlendireceğini düşünüyoruz. TÜİK verilerine göre ülkemizde yıllık 800 bin yeni konuta ihtiyaç varken, son dört yılda yıllık ortalama 650 bin konut inşa edilmesi, ciddi bir arz eksikliği doğurmaktadır. Kaliteli ve nitelikli konutun ihtiyaç olmasının yanı sıra, bir yatırım enstrümanı olduğunu da düşündüğümüzde, sektörümüzün halen güvenilir liman olma özelliğini koruduğunu ve bu durumun daha uzun yılar devam edeceğini vatandaşlarımıza rahatlıkla söyleyebiliriz.

YATIRIMLAR DEVAM EDİYOR

İhlas İnşaat Grubu olarak 2023 yılını, hedeflerimizi tutturmanın ve müşterilerimize mahcup olmamanın mutluluğunu yaşayarak tamamladık. Ispartakule'de hayata geçirdiğimiz Bizim Evler 9 ve Bizim Evler 10 projelerinin inşaatlarını söz verdiğimiz tarihten tam 1 yıl erken bitirerek, aralık ayı içerisinde anahtar teslimine başladık. Bugüne kadar yaklaşık 7 bin konut ürettiğimiz Ispartakule'de Bizim Evler 11 projemizde de inşaatlarımıza tüm hızıyla devam ediyoruz. Gerek inşaatı biten Bizim Evler 9 ve 10'da ve gerekse inşaatı devam eden Bizim Evler 11 projemizde müşterilerimize cazip ödeme alternatifleri sunuyoruz. Bugüne kadar 25 binden fazla aileyi ev sahibi yapan İhlas İnşaat Grubu olarak bizler önce Rabbimize, sonra ülkemize ve sahip olduğu dinamiklere güveniyor, yatırım yapmaya devam ediyoruz. Ayrıca yeni yatırımlarla birlikte istihdama da önemli katkılar sağlıyoruz. Doğru lokasyonda, nitelikli proje geliştirmenin çok önemli olduğunu biliyor ve bu doğrultuda yeni projelerimizi hayata geçiriyoruz.

DOĞRU ADIMLARLA SEKTÖR CANLANIR

Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya: Sektörümüz zorlu bir yılı geride bıraktı. Sektörümüz, enflasyonist ortam ve ülkeler arası gerilimler gibi ortaya çıkan durumlardan olumsuz etkilendi. Öte yandan ipotekli konut satışlarında yıllık bazda yüzde 36,6 oranında çok ciddi bir düşüş gözlemliyoruz. Mevcut şartlar altında konut kredisindeki yüksek maliyet, özellikle yerli alıcının önündeki en büyük engel olarak gözüküyor. Yine TÜİK raporuna göre yabancıya konut satışında bir düşüş yaşandığını görüyoruz. Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse biz müteahhitlerin en önemli ham maddesini arsa olarak ifade edebiliriz. Uygun fiyatlı arsanın sunulabilmesi inşaat sektöründe konut arzının artması ve konutun ulaşılabilir olması açısından büyük önem taşıyor. Arzla birlikte alımın artması için 2024 yılında uzun vade ve düşük faiz oranıyla kredi imkanı sunulması gerekiyor. Bu krediyle birlikte alım talebinin harekete geçeceğini düşünüyorum.

KREDİYE ULAŞIM KOLAY OLMALI

Luxera Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Taş: İnşaat ve gayrimenkul sektörü için 2023 yılı, yaşanan süreçler sebebiyle düşük performanslı bir yıl oldu. Yabancıya konut satışında da çok ciddi bir düşüş yaşandı. Gayrimenkul sektöründe bugünden itibaren konuta ulaşımı kolaylaştıracak yeni modelleri konuşmamız gerekiyor. Son yıllarda arsa maliyetlerinde yaşanan ciddi artışlar konut fiyatlarına direkt olarak yansıdı. Bu noktada arzın artması ve konuta ulaşımın daha uygun seviyelere gelmesi için uygun maliyetli arsaya ulaşmamız gerekiyor. Öte yandan uygun maliyetlerle sunulacak konut kredilerinin sektörde önemli bir hareketlenme sağlayacağını düşünüyorum.

SIKINTI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yeni kredi kampanyası sektöre can suyu olur

TÜİK rakamlarına göre 2023 yılı içinde ipotekli konut satış rakamı, bir önceki yıla göre yüzde 36,6 düşerek 177 bin 748 olarak gerçekleşti. Bu rakam bize bankaların konut kredisi verme konusunda ne kadar isteksiz olduklarını net bir şekilde gösteriyor. Yıllık 800 bin konut ihtiyacı bulunan ülkemizde, satışların büyük kısmı kredi ile gerçekleşiyor. Bu nedenle ivedilikle yeni bir kredi kampanyasına ihtiyaç var. Hükümetin kamu bankaları aracılığıyla böyle bir planı bulunuyor. 2024 yılında uygun ödeme şartlarıyla açıklanacak bir kampanya sektöre can suyu olacaktır.

Hazine arazilerinin açılması gerekiyor

Bir diğer konu ise arsa maliyetleri. Konut sektöründeki fiyat artışlarının önüne geçmek için, üretimin artırılması gerekiyor. Bunun için de devlet atıl durumda bulunan hazine arazilerini uygun şartlarda müteahhitlere açabilir. Üretim maliyetleri arasında en büyük paya (yüzde 50) sahip olan arsa payının düşmesi, ihtiyaç sahibi olan vatandaşların daha uygun şartlarda ev sahibi olmasını sağlayabilir. Konuyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığı bir proje üzerinde çalışıyor. Hazine arazilerinin müteahhitlere açılması, fiyatların da düşmesine vesile olacaktır.

Yabancı yatırımcıya iyi niyetle bakılmalı

Dünyanın en gelişmiş ülkelerinde bile yabancıya konut satışı kampanyalar ile desteklenirken, ülkemizde durma noktasına getirildi. Bunda en büyük neden bazı kesimlerin durumu yabancı düşmanlığına kadar taşıması oldu. Türkiye'de yabancılara yapılan konut satışları, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 48,1 azalarak 35 bin 5 olarak gerçekleşti. Mevcut ekonomik durumda döviz girdisine bu kadar ihtiyacımız varken, yabancıya konut satışının siyaset malzemesi haline getirilmesi, sektöre yapılan en büyük hata olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle 2024 yılında yabancı yatırımcılara daha iyi niyetli bakılması gerekiyor.

Kaynak: Türkiye