Türkiye Gazetesi'nden Kaan Zenginli'nin haberine göre: Geçen yıl konut kiralarına getirilen yüzde 25'lik zam sınırı, önümüzdeki temmuz ayına kadar uzatılmıştı. Ancak Temmuz 2024'ten sonra bu kararın devam edip etmeyeceği henüz belli değil. Bu durum yeni kontratlarda kiracı ve ev sahipleri arasında anlaşmazlığa neden oldu. Ev sahipleri yeni kiracılarına kontrat dışında sözleşme dayatmaya başladı. Yaşanan bu süreç ilginç bir hal aldı. Ev sahipleri sözleşmelerde "Kanunların belirlediği muhtemel yüzde 25'lik zam sınırı yeni zam döneminde bağlayıcı olmayıp, kiraların enflasyon oranında artırılması" gibi maddeler koymaya başladı. Sözleşmelerde ayrıca "bir yıllık peşin ödeme" ve "ev sahibinin gerekçe göstermeden evden tahliye talebi yerine getirilecektir" gibi maddeler olduğu da görüldü. Emlakçılar bu sözleşmelerin yasalara aykırı olduğunu belirtirken, avukatlar ise karşılıklı alınan ve onaylanan sözleşmelerin geçerli olduğunu belirtiyor.

KİRALIK EV ALTIN DEĞERİNDE

Emlak işiyle uğraşan Murat Gözüpek "Konut satışları son iki yıldır düşüyor. 2023 yılının tamamında 1 milyon 225 bin adet konut satıldı, bu da geçen yıla göre %17,5 düşüş anlamına geliyor. Ayrıca ipotekli konut satışlarında da geçen yıla göre yüzde 36 azalma var. Bu bize konut sektöründe finansman sorunu olduğunu net bir şekilde gösteriyor. Alım ile ilgili ciddi bir birikme söz konusu ancak tüketiciler krediye ulaşamadığı için kiralık evlere yönelmek zorunda kalıyor. Bu da kiralık evlerin değere binmesine sebep oluyor. Özellikle büyükşehirlerde kiralık evler altın değerinde, bunu bilen ev sahipleri durumu lehine çevirmek istiyor. Yeni kiracıları ile çeşitli sözlemeler yapılmak isteniyor. Bizim de müşterilerimiz arasında bu tür örnekler var. Mesela, 'Yüzde 25'lik zam sınırı ev sahibi ve kiracıyı bağlamaz' gibi maddeler konuluyor" dedi.

EV SAHİBİ KENDİNİ KORUMAK ZORUNDA

Ev sahiplerinin kendilerini garanti altına almak istediklerini söyleyen Gözüpek "Kendilerine göre haklı tarafları da var. Şayet yüzde 25'lik zam sınırı bir yıl daha uzatılırsa ev sahipleri enflasyon karşısında eziliyor. Bazı müşterilerimiz kiraya verdiği evi ile kiraya çıkmış durumda, ya da aldığı kira ile ev kredisi ödüyor. Bu nedenle bu tür sözleşmeler yapmak zorunda kalıyorlar. Çünkü yüzde 25'lik zam sınırına uyulmadığında mahkeme süreci çok uzuyor. Ara bulucular işi biraz hafifletse de mahkemeler ev sahibi ve kiracı davaları ile dolu. Açılan bir dava iki yıla kadar uzuyor" diye konuştu.

İKİ TARAFIN ONAYI GEREKİYOR

Avukat Harun Çelik ise normal şartlarda kontrat dışında bu tür sözleşmelerin yasak olduğunu belirtirken "Ancak iki tarafın da rızası olması durumunda sözleşme geçerli sayılıyor. Ev sahibi evini vermeden önce peşin olarak bu sözleşmeyi dayatması ve kiracının evi tutmadan önce buna imza atması, karşılıklı onay ile gerçekleşiyor. Şayet yıl içinde bu sözleşmeye uyulmaması durumunda ev sahibi yasalar önünde haklı duruma geçiyor ve sözleşme maddeleri aynen uygulanıyor" ifadelerini kullandı.

ORTALAMA KİRA 14 BİN 400 TL

Aralık 2023 itibarıyla Türkiye'de ortalama konut kira fiyatı 14 bin 472 TL oldu. Endeksa'nın raporuna göre Türkiye'de kiralık birim değeri en yüksek il İstanbul. Aralık ayında, İstanbul'da ortalama konut kira fiyatı 17 bin 594 TL ve birim metrekare kira fiyatı 176 TL olarak gerçekleşti. Yapılan araştırmalar megakentte kiralık konut fiyatlarının son bir yılda yüzde 78 arttığını gösteriyor. Öte yandan İstanbul'un bazı ilçelerde değer azalışı yaşandı. Örneğin, aralık ayında Şile'de birim metrekare kira fiyatları yüzde 3 düştü ve 165 TL seviyesine indi. Benzer şekilde, Başakşehir'de ve Küçükçekmece'de de yüzde 2'lik azalış yaşandı ve birim metrekare kira fiyatı 181 TL ve 168 TL olarak kaydedildi. Kentin daha merkezi ilçelerinden Beşiktaş'ta metrekare başına kira fiyatı 331 TL ile yüzde 6, 267 TL olan Beyoğlu ve 382 TL olan Sarıyer'de ise yüzde 5 yükseliş yaşandı.