İstanbul'da bir inşaatta sosyal güvenlik mevzuatı yönünden, gerekli denetimlerin kaza öncesinde yaptırılmaması nedeniyle, 10 işçinin ölümüyle sonuçlanan iş kazası meydana geldi.

İş güvenliği ve işçi sağlığı yönünden, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Is Teftiş Kurulu Başkanı ve İstanbul Grup Başkanı hakkında yapılan ön incelemede ise adı geçen kamu görevlileri hakkında, her hangi bir ihmallerinin olup olmadığını araştırmak üzere istenilen soruşturma izni verilmedi.

Yapılan itirazlar üzerine, olayı değerlendiren Danıştay 1. Dairesi, iş kazalarında gerekli tedbirleri almayan kamu görevlilerinin de sorumlu olacağına karar verdi.

Bu nedenle olay kapsamındaki adı geçen kamu görevlilerinin bu yönde bir ihmallerinin bulunup bulunmadığı, görevlerini yerine getirip getirmedikleri yönünden inceleme yapılmasının gerekliliğine dikkat çekerek, kamu görevlileri hakkındaki soruşturma izni verilmemesi kararını kaldırdı.

İÇTİHAT METNİ:

DANIŞTAY BİRİNCİ DAİRE Esas No : 2015/524 Karar No : 2015/1178

İtiraz Edilen Karar: Haklarında ön inceleme yapılanların tümü için soruşturma İzni verilmemesine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının 29.1.2015 tarih ve 36 sayılı kararı.
Karara İtiraz Edenler: 1-Istanbul Cumhuriyet Başsavcılığı

Soruşturulacak Eylemler: Y ve M'nin: 1- İstanbul İli, Dikilitaş Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazdaki inşaatta sosyal güvenlik mevzuatı yönünden gerekli denetimleri yaptırmamak suretiyle 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is kazasında10 isçinin ölümüne neden olmak. M ve Z:

2- İstanbul İli, Dikilitaş Mahallesi, … Sayılı taşınmazdaki inşaatta isçi sağlığı ve is güvenliği yönünden gerekli denetimleri yaptırmamak suretiyle 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is Kazasında 10 isçinin ölümüne neden olmak. A ve Y :
3- İstanbul İli, Dikilitaş Mahallesi, … Parsel sayılı taşınmazdaki inşaatta isçi sağlığı ve is güvenliği yönünden gereği gibi denetim yapmayarak ve yapılan denetimlerde tespit edilen eksikliklerin giderilmesini sağlamayarak 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is kazasında 10 işçinin ölümüne neden olmak.

Eylem Tarihi : 2014 Yılı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 14.7.2015tarih ve 4317 sayılı yazısı ekinde gönderilen dosya, Dairemizin 9.9.2015 tarih ve E:2015/929, K:2015/1179 sayılı kararı ile birleştirilen dosya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının soruşturma izni verilmemesine ilişkin 29.1.2015 tarih ve …sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazlar, Tetkik Hakimi açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;

Gereği Görüşülüp Düşünüldü:

Dosyanın incelenmesinden, 1 inci maddede isnat edilen eylemle ilgili olarak, İstanbul İli, Dikilitaş Mahallesi, … Parsel sayılı taşınmazda yapılmakta olan inşaatta 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is kazası öncesinde sosyal güvenlik mevzuatı yönünden gerekli Denetimleri yaptırmamak suretiyle 10 isçinin ölümüne neden olunduğu iddiası üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Y. ve SGK İstanbul İl Müdürü M. haklarında yapılan ön incelemede, ilgililerin sorumluluklarının sosyal güvenlik mevzuatı yönünden isçilerin sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmadığı, bildirimde bulunulan isçi ücretleriyle gerçekte ödenen ücretler arasında fark olup olmadığı hususlarıyla ve sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasıyla sınırlı olduğu, isçi sağlığı ve is güvenliğine ilişkin bir yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının bulunmadığı tespit edilerek, haklarında yapılacak bir işlem bulunmadığının belirtildiği, dolayısıyla adı geçenlerin eylemi ile ölüm olayı arasında illiyet bağı kurulamadığından ilgililere isnat edilen eylemin haklarında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının 29.1.2015 tarih ve 36 sayılı kararının; 1 inci maddede belirtilen eylemden Y. ve M. hakkında soruşturma izni verilmemesine iliksin kısmına yapılan itirazların reddine, 2 neci maddede isnat edilen eylemle ilgili olarak, İstanbul İli, Dikilitaş Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazda yapılmakta olan inşaatta 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is kazası öncesinde isçi sağlığı ve is güvenliği yönünden gerekli denetimleri yaptırmamak suretiyle 10 isçinin ölümüne neden oldukları iddiası üzerine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Is Teftiş Kurulu Başkanı M ve Is Teftiş Kurulu İstanbul Grup Başkanı Z. hakkında yapılan ön incelemede, is güvenliği ve isçi sağlığı yönünden anılan kişilerin görev ve sorumluluklarının düzenlendiği 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 15 inci maddesi, Is Teftiş Tüzüğünün 10uncu , 12 nci maddeleri ile teftiş programının hazırlanış ilkelerinin düzenlendiği 17 nci maddesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Is Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin 9 uncu ve 10 uncu maddeleri kapsamında görevlerini yerine getirip getirmedikleri, bu yönde bir ihmallerinin bulunup bulunmadığı yönünden inceleme yapılması gerekirken bu yönlerden ön incelemenin eksik yapıldığı anlaşıldığından, itirazların kabulü ile eksik incelemeye dayalı ön inceleme raporu esas alınarak verilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının 29.1.2015 tarih ve 36 sayılı kararının; 2 nci maddede belirtilen eylemden M. ve Z. hakkında soruşturma izni verilmemesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, 3 üncü maddede isnat edilen eylemle ilgili olarak, İstanbul İli, Dikilitaş Mahallesi, parsel sayılı taşınmazda yapılmakta olan inşaatta 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is kazası öncesinde isçi sağlığı ve is güvenliği yönünden yaptıkları denetimleri gereği gibi yapmamak ve yaptıkları denetimler sonucunda tespit edilen eksiklikler nedeniyle gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamamak suretiyle 10 isçinin ölümüne neden oldukları iddiası üzerine A. ve Y. Haklarında yapılan ön incelemede, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen 23.9.2014 tarihli bilirkişi raporunda is kazası nedeni olarak tespit edilen eksikliklerin, is yerinin kazadan önce yapılan denetimi kapsamında tespit edilen eksiklikler ile aynı olup olmadığı, aynı nitelikte ise, is kazasına neden olan bu eksikliklerin denetimler sonucunda gerçekten giderilip giderilmediği, bu bağlamda eksiklikler giderildi ise aradan geçen süre zarfında aynı eksikliklerin tekrar ortaya çıkma ihtimalinin bulunup bulunmadığı, bu kapsamda eylemi is güvenliği ve isçi sağlığı yönünden teknik ve uzmanlık gerektiren bir konu olması ayrıca tarafsız ve bağımsız bir incelemeyi gerektirmesi nedenleriyle anılan hususlara yönelik gerekirse (İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca yaptırılan bilirkişi incelemesi soncu düzenlenen 23.9.2014 tarihli bilirkişi raporu gönderilmek suretiyle ) bilirkişi incelemesi yaptırılması, 9.4.2014 tarihinde meydana gelen is kazası sonucu bir isçinin ölmesi sonrası düzenlenen 30.4.2014 tarihli raporda ve 16.5.2014 tarihli denetim raporunda , isçi sağlığı ve is güvenliği yönünden eksiklikler tespit edilmesine rağmen isin durdurulmasının istenilmediği, ancak 6.9.2014 tarihinde meydana gelen is kazasından hemen sonra 8.9.2014 tarihinde düzenlenen denetim raporu ile isin durdurulmuş olması dikkate alındığında, (30.4.2014 ve 16.5.2014 tarihli raporlar ile) is yerinin faaliyetinin durdurulmasının istenmemiş olmasının, isin durdurulması müeyyidesinin uygulanması açısından incelenmesi /irdelenmesi/ değerlendirilmesi ve haklarında ön inceleme yapılan A ve Y'ye bu yönde soru yöneltilmesi, bu balgamda 30.4.2014 tarihli ve 16.5.2014 tarihli denetim raporları üzerine isçi sağlığı ve is güvenliği yönünden isin durdurulmasının gerekip gerekmediği hususunda bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekirken bu yönlerden ön incelemenin eksik yapıldığı anlaşıldığından, itirazların kabulü ile eksik incelemeye dayalı ön inceleme raporu esas alınarak verilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının 29.1.2015 tarih ve 36 sayılı kararının; 3 üncü maddede belirtilen eylemden A ve Y hakkında soruşturma izni verilmemesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, Dosyanın, 2 nci ve 3 üncü maddelerde belirtilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla yeniden ön inceleme yaptırılması, yapılacak ön inceleme sonucunda elde edilecek bilgi ve belgelere göre yetkili merci tarafından yeni bir karar verilmesi, verilecek kararın türüne göre on günlük itiraz süresini ve yerini de belirten gerekli bildirimler yapıldıktan sonra karara karsı itirazda bulunulması durumunda haklarında ön inceleme yapılanların ifadelerinin de olduğu sayfaların ve ıslak imzalı ifade belgelerinin, işyerinde 6.9.2014 tarihinden önce yapılan denetimler sonucu düzenlenen raporların (27.6.2013, 30.4.2014 ve 16.5.2014 tarihli raporlar) ve bu raporlar sonucu tespit edilen eksikliklerin giderildiğine yönelik ilgili belgelerin ekleri ile birlikte eksiksiz olarak Dairemize gönderilmesi için karar ekli olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iadesine, kararın birer örneğinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ile itiraz edenlere gönderilmesine 9.9.2015 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Kaynak: SGK Rehberi