Türkiye'nin akciğerleri adeta cayır cayır yanıyor. Bilindiği üzere iki gün önce büyük çapta meydana gelen tarihi Gelibolu Yarımadası'nda, Gelibolu ilçesi Ilgardere ile Eceabat ilçesi Yalova köyleri arasındaki ormanlık alanda henüz belirlenemeyen nedenle yangın başlamıştı. Rüzgârın etkisi her ne kadar fazla olsa da 400 kişiden oluşan ekibin 107 arazöz ve 7 dozerle devam eden söndürme çalışmalarına 2 amfibik uçak ve 20 helikopterle havadan destek sağlanmasıyla kontrol altına alındı. Temmuz ayının yangınlarla başlaması gündeme orman yangınlarını tekrar getirdi.

ARTAN SICAKLIK VE DİKKATSİZLİK

Resmi verilere göre Türkiye'de her yıl ortalama 8-10 bin hektar orman yanıyor. Ufak bir dikkatsizlik ve ihmal ağaçlara, bitki örtüsüne ve ormanda yaşayan canlılara ciddi zararlar vermektedir. Haziran ayından bu yana hava sıcaklığının artması ve nemin düşmesi nedeniyle orman yangınları daha sık görülmeye başlandı. Türkiye, orman yangınlarında Akdeniz'in riskli ülkeleri arasında kabul ediliyor. Buna bağlı olarak, yazları sıcak ve kurak geçen Akdeniz iklimi etkisi altındaki Türkiye’de ormanların %60’ı yangın riskiyle karşı karşıya.

Son 5 yılda çıkan orman yangınlarının sebebi incelendiğinde 664’ü terör, kundaklama, orman açma ve diğer nedenler gibi kasıtlı çıkarılmış yangınlar iken, 6.278’inin ise sebebi saptanamayan faili meçhul olduğu açıklandı.

YANAN ALAN ORMANLAŞTIRILIYOR

Bilindiği üzere, yanan ormanların yeniden ağaçlandırılacağı Anayasamızın 169.maddesinde açıkça belirtmiştir. Ayrıca dünya çapında bir yasal uygulamayla kasıtlı orman yangını çıkarımlarına 10 yıla kadar hapis cezasının onanması üzerine çalışılıyor. Türkiye’de yangından zarar gören orman alanlarında hazırlanan projeye göre, en kısa sürede ormancılık teknikleri ile yıl içerisinde iyileştirme, tensil veya ağaçlandırma çalışmaları ile tekrar ormanlaştırılıyor. Yangından sonra asli tür korunarak doğal yapısına uygun ormanlar tekrar inşa edilirken YARDOP'a (Yanan Orman Alanların Rehabilitasyonu ve Yangına Dirençli Ormanlar Tesisi Projesi) uygun şekilde yeni ormanlar oluşturuluyor.

ORMAN YANGINLARININ BAŞLICA SEBEPLERİ

Ormanda güvenlik tedbiri almadan ateş yakmak.

Yakılan ateşi soğutmadan bırakmak.

Sigara izmariti ve kibriti yere atmak.

Anız yakmak.

Cam ve cam kırıklarının güneşi çimenlere çekip tutuşarak çimenlerin alevlenmesi.

Yabani hayvanları uzaklaştırmak amaçlı yakılan ateşler.

YANGININ OLUŞMASINI ENGELLEYEN ÖNLEMLER

Uzmanlar Türkiye'deki yangınların mevsimsel, iklim değişikliği ve yaygın bitki örtüsü gibi pek çok sebeple çıkabileceğini ancak bunların yüzde 90'ının insan kaynaklı kalan yüzde 10’unun ise yıldırımlar ya da rüzgârlar gibi doğal nedenlerle ortaya çıktığını söylüyor. Dolayısıyla yangınlarda mücadelede en önemli nokta, yangın öncesinde alınacak önlemler ve dikkattir. Bu sebepten insanların orman yangını konusunda daha bilinçli olmalıdır. Yakılan ateş söndürülmeden bırakıp gidilmemeli, anız yakılmamalı ve her türlü ateşin yangına neden olabileceği bilinerek hareket edilmelidir. Kontrol altına alınamayan orman yangınları sadece ormanların ve orada yaşayan canlıların yok olmasına değil toprak verimliliğinin azalmasına ve toprak erozyonuna da neden olur. Doğal nedenlerle meydana gelen yangınlara önlem alınamasa da ihmal sonucu insan kaynaklı çıkan yangınların engellenmesi için gerekli tedbirlerin alınması konusunda hepimiz sorumluluk sahibiyiz.

Elif İşbilen