Saçkıran ya da tıbbi adıyla alopesi areata bir kişinin saçının ya da kaş, kirpik, sakal gibi diğer tüylerinin kısa bir süre içinde bölgesel olarak aniden dökülmesi ile karakterize bir hastalıktır. Kafa derisinde ortaya çıktığında yuvarlak ya da oval şekilli dışarıdan kolayca görülebilen saçsız alanlarla kendini gösterir. Bir süre sonra saçsız alanlarda tekrar saç çıkar ya da yeni lezyonlar gelişir. Saçkıran ağırlıklı olarak gençlerde ortaya çıkar. Hastalıktan etkilenen her 100 kişiden 70 ila 80’i 40 yaşın altındadır. Erkeklerde kadınlardan daha fazla oranda görülür.

Saçkıran neden olur?

Saçkıran hastalığının nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Fakat otoimmün nedenlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Otoimmün hastalıklar, vücudun kendi hücre ve dokularını yabancı olarak tanıması ile ortaya çıkar. Sonuç olarak da bağışıklık sistemi kişinin kendi hücrelerine saldırır. Saçkıranda da bağışıklık hücreleri saç köklerine saldırarak saçın uzamasını durdurur ve saç dökülmesine yol açar.

Yapılan araştırmalara göre saçkıranın genetik faktörlerle de ilişkili olduğu görülmektedir. Saçkıran olan bir ebeveynin çocuğunda bu rahatsızlığın görülme riski normal popülasyondan yaklaşık 3 ila 6 kat daha fazladır. Yine bazı hastalıklar saçkıran ile birlikte görülebilmektedir ve bu da genetik faktörlerin etkisini desteklemektedir. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır;

Egzama
Kronik iltihabi tiroid hastalığı
Addison hastalığı
Sedef hastalığı
Saman nezlesi
Atopik alerjik astım
Vitiligo
Lupus

Saçkıran risk faktörleri nelerdir? 
Yaş, hastaların çoğunda hastalık 40 yaşın altında başlar.
Cinsiyet, erkekler kadınlara göre daha fazla saçkırana yakalanma eğilimi gösterir.
Genetik yatkınlık
Down sendromu 
Otoimmün hastalık

Saçkıran belirtileri nelerdir?

Saçkıran belirtileri karakteristiktir ve saçlı deride bir ya da birden fazla düzgün, oval ve tüysüz bölgelerle kendini gösterir. Etkilenen bölgedeki cilt sağlıklıdır ve ciltte iltihabi durum söz konusu değildir.

Saç dökülmesi genellikle kafa derisinde başlar. Ancak kirpik, kaş, koltuk altı, sakal ve kasık tüyleri dahil her türlü saçlı deri saçkırandan etkilenebilir ve tırnak yapısında değişiklikler meydana gelebilir. Klinik görünüm değişkendir ve kişiden kişiye farklılık gösterir. Hastalığın gidişatı öngörülemez ve bazen kronik olarak tekrarlayan yapıdadır.

Hastalık sırasında kendiliğinden iyileşme, stabilizasyon veya gidişatta kötüleşme meydana gelebilir. Kel bölgede saç tekrar çıktığında, genellikle ilk önce pigmentsiz yani beyazdır. 

Saçkıran tanısı nasıl konur?

Saçkıran belirtileri oldukça tipik olduğundan tanı çoğunlukla daha doktora gidilmeden hasta ve hasta yakınları tarafından konulur. Fakat bazı durumlarda saçkıran, saç mantarı işe karışabilmektedir. Doğru bir tanı için cilt hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir. Doktorunuz öncelikle belirtilerinizi sorgular ve saç dökülme derecenize bakar. Mikroskop altında birkaç saç örneğini inceleyerek tanıyı doğrulamaya çalışır. Gerekliyse kesin tanı için parça alınarak patolojide inceleme yapılır.

Saçkıran tedavisi nasıl yapılır?

Saçkıran tedavisi, cilt hastalıkları uzmanı tarafından planlanır. Tedavide amaç hastalığın ilerlemesini durdurmak ve belirtilerin şiddetini azaltmaktır. Hafif derecede ve erken aşamadaki vakalardan bazılarında herhangi bir tedaviye gereksinim olmadan saçlar kendi kendine tekrar çıkar.

Daha ileri aşamalarda ya da ciddi belirtilerin varlığında tedavide steroid grubu ilaçlar kullanılır. Steroidler öncelikle krem formunda uygulanmaktadır. Sonraki aşamalarda duruma bağlı olarak enjektörle kafa derisine uygulanabilir. Göz çevresi uygulamalar göz sağlığı açısından riskli olabileceğinden dikkat gerektirir. Alopesi areata, steroid grubu dışında ilaçlarla ve immünoterapi adı verilen farklı bir yöntemle de tedavi edilebilmektedir.

Eğer saçkıran benzeri saç dökülmesinden şikayetçiyseniz bir dermatoloji uzmanına başvurarak muayene olmanız ve tedavi yoluna gitmeniz hastalığın ilerlememesi açısından önemlidir.