Türkiye'de kredi kartı kullanımı hızla artıyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre kartlı ödemeler son bir yılda iki kattan fazla artarken toplam kart adedi de 410 milyona yaklaştı. Vatandaşların alışverişlerde kredi kartlarına yüklendiği görülürken ekonomi yönetiminin kredi kartlarından yapılan harcamaları kısıtlayıcı bazı adımlar atması bekleniyor. Uzmanlar öncelikli olarak kredi kart limitlerinin sınırlandırılması ve taksit sayılarının azaltılmasına yönelik adımlar bekliyor.
Kredi kartında yaşanan artışı değerlendiren uzmanlar, mayıs ayında yüzde 75'i geçen enflasyonun kredi kartı harcamalarındaki artışın temel sebebi olduğunu söylerken yıllık yüzde 80'e yaklaşan ihtiyaç kredi faizlerinin kredi kartı faizlerine oranla hala çok yukarda olmasından dolayı kredi kartı kullanımının arttığını söylüyor. Uzmanlar son dönemde kredi kartı nakit avans çekimlerinde ve kredili mevduat kullanımında artışa dikkat çekiyor.
Merkez Bankası bu kapsamda mart ayında yaptığı düzenleme ile kredi kartı kullanımını kısıtlamak ve parasal sıkılaştırmayı artırmak için kredi kartı nakit avans çekimlerinde faiz oranı yüzde 4,42'den yüzde 5'e yükseltildi, kredili mevduat hesabı faizi de yüzde 5'e çıkarmıştı. Ancak bu artışın kredi kartı kullanımını azaltmadığı görülüyor.
Kart adedi 410 milyona yaklaştı
Mayıs ayı itibarıyla Türkiye'de kredi kartı sayısı 123,1 milyon, banka kartı sayısı 191,6 milyon ve ön ödemeli kart sayısı 94,8 milyon adet oldu. 2023 yılının mayıs ayı ile kıyaslandığında kredi kartı adedinde yüzde 15'lik, banka kartı adedinde yüzde 8'lik, ön ödemeli kart adedinde ise yüzde 21'lik artış yaşandı. Toplam kart sayısı ise 409,5 milyon adede ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artış gösterdi.
Kartlı harcamalar %103 arttı
Kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlar ile mayıs ayında yapılan toplam ödeme tutarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 103 artarak 1 trilyon 273 milyar TL oldu. Kartlı ödemelerin 1 trilyon 73 milyar TL'si kredi kartları ile yapılırken 176,7 milyar TL'sinde banka kartları, 23,4 milyar TL'sinde ise ön ödemeli kartlar kullanıldı. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde önceki yılın aynı dönemine göre büyüme oranı yüzde 111, banka kartı ile yapılan ödemelerde yüzde 64 olurken ön ödemeli kartlar ile yapılan ödemelerde ise bu oran yüzde 129 oldu.
Ön ödemeli kartlarda hızlı yükseliş
Kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlar ile mayıs ayında yapılan toplam ödeme adedi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22 artarak 1,58 milyar adet oldu. Kartlı ödemelerin 897,7 milyon adedi kredi kartları ile yapılırken 569,2 milyon adedinde banka kartları, 118,0 milyon adedinde ise ön ödemeli kartlar kullanıldı. Kredi kartları ile yapılan ödeme adetlerinde büyüme oranı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25, banka kartları ile yapılan ödeme adetlerinde yüzde 13 olurken ön ödemeli kartlar ile yapılan ödeme adetlerinde ise bu oran yüzde 46 oldu. Ön ödemeli kartlarda yaşanan bu yükseliş ise dikkat çekti.
Her 5 harcamadan 4'ü temassız gerçekleşti
İnternetten kartlı ödemeler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 108 artarak 374,3 milyar TL'ye yükseldi. İnternetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payı ise yüzde 29 oldu. İnternetten kartlı ödeme adedi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 artarak 230 milyon adede yükseldi. İnternetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payı ise yüzde 15'dir. Kartlarla yapılan temassız ödeme adedi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 artarak 1 milyon 28 bin 200 adet oldu. Temassız ödeme tutarı ise geçen yılın aynı dönemine yüzde 137 artarak 377,6 milyar TL oldu. Mayıs ayında mağaza içi yapılan her 5 kartlı ödemeden yaklaşık 4'ü temassız gerçekleşti.
Kart limitlerine sınırlama geliyor!
Önümüzdeki günlerde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) kredi kartı limitlerine yönelik bir düzenleme yapacağı konuşuluyor. Bu kapsamda müşterilerin aylık gelirlerinin 4 ila 8 katı arasında limit belirlenmesi bekleniyor. Kredi kartını kısa süredir kullananlar için maksimum limit aylık gelirin 4 katı, uzun süredir kart sahibi olan ve düzenli ödeme yapan müşterilere ise maaşları ve yan gelirleri toplamının 8 katı oranında limit tahsis edilmesi planlanıyor. Ayrıca yüksek taksitli harcamaların azaltılmasına yönelik taksit sayısının düşürüleceği de konuşulanlar arasında yer alıyor.
Kaynak: Dünya Gazetesi - Birol Bozkurt