Tüm küresel dengeleri altüst eden Rusya'nın Ukrayna saldırısı yeni bir boyut daha kazandı. Başta ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere 53 ülkenin silah, cephane, diplomasi ve mali destek sağladığı Ukrayna cephesinde zor günler geçiren Rusya lideri Vladimir Putin, kısmi seferberlik ilan etti. Moskova, 300 bin Rus vatandaşını silah altına almaya çağırırken ordu, hava, deniz ve karada konuşlu tüm nükleer potansiyelini teyakkuza geçirdi.

Emekli general Yücel Karauz, mevcut krizin tırmanma eğrisi devem ederse tüm bölge ve hatta dünyayı ateşe atma tehlikesi taşıdığını söyledi. Emekli Büyükelçi Tugay Uluçevik ise Putin'in çok net mesajlar verdiğini, daha fazla sıkıştırılması durumunda nükleer gücünü devreye sokmakta tereddüt etmeyeceği yorumunda bulundu.

RUS ORDUSU KAYBEDİYOR

İlk olarak 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna'ya asker indiren Rus ordusu, başkent Kiev'e ilerledi ve günlerce kenti kuşatma altında tuttu. Sonrasında başlayan gerileme süreci son 3 haftada Harkiv'a bağlı Balakliyev, İzyum, Kupyansk şehirlerinde yaşanan hezimetlerle sürdü ve Rus ordusu sınır bölgelerine dek çekildi. Emekli General Yücel Karauz, Rus ordusunun konvansiyonel harekatın olmazsa olmaz kaideleri olan askeri teçhizat, emir komuta, sıklet merkezi, teşkilat ve yığınak gibi konularda kötü bir görüntü çizdiğini söyledi.

Karauz "Bu zaafların mevcut sonucu doğurduğunu kaydederken eski Rus ordusu subaylarından Terlay Ayvazov, Rusya şu ana kadarki ana muharebeyi kaybetti. Şimdi yeni bir durum değerlendirmesi yaparak bu kayıpları telafi yoluna gidecek. Putin'in elinde halen nükleer silahla birlikte tahıl, gaz ve Zaporijya nükleer santrali kozu var. Daha fazla sıkışması durumunda tüm kozlarını sahaya sürecek. Nükleer tehdit tüm dünya açısından en büyük sorun ancak şayet Zaporijya'daki nükleer atıklar savaşın bir parçası olarak kullanılırsa Avrupa dahil tüm bölge için büyük tehdit aracı olarak masada duruyor" diye konuştu.

Vladimir Putin, 'kısmi seferberlik' kararının Çarşamba gününden itibaren geçerli olduğunu belirtti.

FARKLI BİR DÖNEMİN BAŞLANGICI OLABİLİR

Emekli Büyükelçi Tugay Uluçevik "Son açıklamalar tüm dünya açısından farklı bir dönemin başlangıcı olabilir. Putin kendine dönük yaptırımlar devam ederse her türlü çılgınlığı deneyebileceğini açıkça ifade etti. Net mesajlar verdi. Bu mesajlar hafife alınmamalı ve iyi okunmalı. Açıkça 'üzerime gelmeyin' diyor. Nükleer çekişme bir üst boyuta çıktığında felaketin boyutunu hiç kimse kestiremez" tespitinde bulundu.

Emekli General Karauz "Taraflar birbirlerinin psikolojik sınırlarını test ediyor. Putin şu ana dek Karabağ, Suriye ve Libya dahil tüm sıcak cephelerden güç çekti ve Ukrayna'da savaştırdı. Ancak başaramadı. Şu an sıkıştı ancak nükleer seçeneğe başvurma ihtimali var. Bu noktada tek handikabı nükleer silah kullanması tek başına zaferi getirmez. Konvansiyonel boyuttan mahrum kaldıkça hem dünyayı ateşe atar hem de kendi ülkesini. Şu an gerçek manada bir sinir savaşı ve propaganda mücadelesi veriliyor. Putin'le birlikte Sırbistan ve Belarus Devlet Başkanlarının açıklamaları da aynı kapsamda değerlendirilmeli" dedi.

PUTİN BLÖF YAPMIYOR

Bölgeyi en iyi bilen uzmanlardan Uluslararası İlişkiler Uzmanı Tuğrul Çamaş ise Putin'in blöf yapmadığı görüşünde. Çamaş "Rusya bu hamle ile üçe bölünmüş Ukrayna planını kabul ettirmeyi hedefliyor. Zaporijya, Herson, Donetks ve Luganskt'a yapılacak referandumları ve sonrasında ortaya çıkacak durumu garanti altına almak istiyor. Savaşı kendi şartları dahilinde sonlandırmaya çalışıyor" şeklinde konuştu.

Rus kaynaklar "Seferberlik kararı öncesi Kremlin'de, Rusya vatandaşlarının uluslararası hareketlerine sınırlama getirilmesi, hasım ülke listesinin genişlemesi, İkincil yaptırımların kuvvetlenmesi, enerji kaynakları ihracına ilave sınırlamalar getirilmesi, yaptırıma tabi şirketler ve satın alınmasına yasak getirilen ürün ve teknoloji listelerinin genişlemesi gibi riskleri masaya yatırıldı. Risk unsurları Putin'e sunuldu" yorumunu yaptı.

Sırbistan'da yaşayan Rusya vatandaşları, Putin'in kısmi seferberlik ilan etmesine tepki gösterdi.

ODESSA AKSINA TAHKİMAT

Eski Azerbaycan Jandarma Komutanı Fehmin Hacıyev "Bu yenilgi dizesinin devam etmesi Rusya Federasyonu'nun çöküşünü hazırlayan faktör olabilir ve Putin de iktidarını kaybedebilir" dedi.

Son 2 haftada Rus ordusuna bağlı 30 bine yakın askerin kuşatma altında kalarak bozguna uğradığına dikkat çeken Hacıyev "Tank, füze, uçak zaafiyeti yanında Rusların kara savaşındaki acziyeti bu savaşta bir kez daha çok net görüldü. Ordu disiplininden uzak bir çözülme yaşıyorlar. Bu yenilgiler sonrası nehrin sağ tarafında tutunmaya çalışıyorlar. Diğer yandan Odessa aksında güçlerini tahkim ediyorlar. Ukrayna'nın deniz bağlantısını kesme stratejisi sürüyor" şeklinde konuştu.

ZAPORİJYA ENDİŞESİ

Uzmanlar Zaporijya'da yaşanacak felaketin binlerce kilometrelik alanda hayatı felç edebileceği uyarısında bulunuyor. Türkiye dahil Karadeniz'e kıyı ülkeler ve Avrupa'nın ciddi tehdit altında olacağı hatırlatmasını yapıyor. Ancak Rusya'nın Romanya üzerinden batı ittifakının Karadeniz'e inmesinden de korkuluyor. Bu da savaşın çok daha uzun sürece yayılabileceği endişelerini getiriyor.

KIRIM YOLU ATIŞ SAHASINA GİRDİ

Kırım Tatar Milli Meclisi Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay "Ukrayna askerleri Kırım sınırına 60-70 kilometre yakınlara sokulmayı başardı. Şu an Kırım'a giden yollar ateş menzili içerisinde. Lugansk ve Donetks'te de durum aynı. Binlerce Rus yanlısı bu şehirlerden kaçıyor. Ukrayna ordusu 15 binden fazla Rus'u esir aldı. İşgalci Rus yanlıları gasbettikleri ev ve arazileri satarak Rusya'ya kaçmaya çalışıyor. Ancak Rusların o bölgelerde kurduğu demografik değişim oyununu devam ettirmek için bu destekçilere ihtiyacı var. Bizim de yeniden ata yurduna dönme umutlarımız filizlendi" ifadelerini kullandı.

Türkiye Gazetesi - Yılmaz BİLGEN