Kemal Sayar hocanın; “Dijital Dünyada İnsan Kalmak” konulu seminer haberine rastladım geçenlerde.
Hocanın,
“Sosyal medyada moral bozan/ yürek burkan içeriklerde gezinmeyi durduramamak bir tür felaket haberi bağımlılığı yaratıyor (doomscrolling).
Ruh sağlığımız için ‘ekran zamanı’nı kısmalı, ruhu besleyecek organik içeriklere (sohbet, kitap, müzik, sinema vb) vakit ayırmalıyız.” Uyarısıyla da iş hayatı dışında vakit ayırdığımız şeyler için katkım olsun istedim.
Ölene kadar hayatta kalmak zorundayız bu malum, geçen yazımda film önermiştim bu yazımda sizlere bir kaç değişik okumalıklar reçetesi yazdım.
Bayram tatilimde başucumdan rastgele seçtiğim, 4 günde 4 kitap okudum. Farklı ülkelerden, ayrı dünyalardan yazarların ortak özellikleri bana tek kişiden hediye gelip aynı konu üzerine yazılmış olmaları. Hepsini beraber okumam gerekmiş demek ki… Siz aynı anda hele aç karnına hepsini birden okumayın:)
Kitapların ortak özelliği ise; Yalnızlık! İncinmek, kırılganlık vb. dile çevrilemeyen, anlatmaya sözcüklerin yetmediği, kelimeler için Dünyanın en çok konuşulan dili vurgu yapmış, ayırmış! İngilizlerin yalnızlıktan söz ederken iki farklı sözcükle “Loneliness: kişinin kendi seçimi olmadığı halde yalnız olması.” “Solitude: kişinin kendi seçiminin sonucu olarak yalnız kalması.” şeklinde söz etmiş. Yalnızlık Bakanlığı kuran İngilizlere özgü bu soğukkanlılık başka hiçbir dilde yok!
Bu bilgiden sonra işte tavsiye kitaplarım:
1- Antonio Skarmeta - Neruda’nın Postacısı
Latin Amerika'nın en büyük şairlerinden #Pabloneruda nın postacısının öyle güzel, naif, masal gibi bir hikayesi var ki, hayran oldum Skarmeta’nın kalemine. Aynı eserden uyarlanan Postacı Filminden daha etkili, mutlaka okumalısınız.
⁃ Şair olsaydım istediğimi söylerdim.
⁃ Peki neymiş o söylemek istediğin şey?
⁃ İşte sorun da orada ya. Şair olmadığım için söyleyemiyorum.
2- Herman Melville- KatipBartleby
“…ona acı veren bedeni değildi; esas ıstırap içinde olan ruhuydu ve onun ruhuna erişemiyordum.”
"Yapmamayı tercih ederim.” Kitaba damga vuran cümle! Kısacık ama bitince zihinde kalıcı bir hasar bırakan -Moby Dick’in yazarı- Herman Melville eseri Katip Bartleby. Gogol’un #palto kitabındaki Akayi Akayeviç’i andırıyor. Hayatta genelde, insanları kırmamak için kendini kırmayı tercih eden birisi olarak kitabı okudukça Katip Bartleby gibi "Yapmamayı tercih ederim" cümlesi güzelmiş dedim. Hikaye tam bir pasif direnişi anlatıyor ama dünyanın en pasif direnişi desek yeridir!
3- Jean-Louis Fournier - Tek Yalnız Ben Değilim
Jean-Louis Fournier ile bu kitabıyla tanıştım. Anlatı ve anı şeklinde tüm kitaplarında kendi yaşamından bir kesit sunuyor. Hayatından tüm sevdikleri gittiğinde geriye kalan yalnızlığın ve umutsuzluğun üzerine yazmış:
"Başkaları olmadan yaşamak zor, başkalarıyla yaşamak da zor. Yaşamak hep zor." Yazımın başında belirttiğim, yalnızlık üzerine alışık olmadığımız bir dille yazmış, okunmaya değer.
4- Eugenıo Borgna - Şu Bizim Kırılganlığımız
İsmiyle dikkatimi çeken;
“Yıkılmış bir tapınağın son kalan sütunu gibi, ıssız odanın ortasında sessiz ve yalnız…” metaforuyla, “Karanlığın içinde yalnız kalsam ne olur…” şarkısının eşlik ettiği bir kitap oldu. Dile çevrilmeyen hazin cümleler için Borgna bir o kadar hüzne bulaşmış…
“Bir tebessümden daha kırılgan hiçbir şey yoktur ve içinde, zaman zaman, kalpten ara ara geçen acı, özlem yitirilmiş ve asla unutulmamış vatan. Sevdiğimiz bir kitaba yansıtan ay ışığı gizlidir ve bu karaltılı ve alacalı metaforlardan kırılganlığa dair son bir imge: Ancak gözyaşlarıyla ıslanmış gözlerin görebileceği bir imge yeniden filizlenir.”
Küçük küçük yazmaya çalıştım okuduklarımı, elbette kitapları okuduğunuzda daha anlamlı olacaktır, benimkisi hem kendime arşiv hem de okunmasına vesile olur mu diye bir çaba işte…
Edebiyat olmasaydı, yalnız kaldığında bir insanın neler düşündüğünü hiçbir zaman öğrenemeyecektik. İyi ki kitaplar var diyerek, “Dijital Dünyada İnsan Kalabilmek” için bitmeyen okumalar dilerim, Aziz YeniKapıHaber okuyucuları, ruh ve beden sağlığı bir arada güneşli günlerde…
Baki selam ve sevgi ile.