AK Parti Ar-Ge’den sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve AK Parti İzmir Milletvekili Av. Hamza Dağ Başkanlığındaki heyet birtakım görüşmelerde bulunmak üzere Çin Halk Cumhuriyeti’ne ziyaret gerçekleştirdi. Çin Komünist Partisi'nin davetlisi olarak Çin Halk Cumhuriyetini ziyaret eden AK Parti heyeti Başkent Pekin ve Xi’an (Şiyan) kentlerinde çeşitli üst düzey temaslarda bulundu.
Sn. Hamza Dağ, Çin ziyaretiyle ilgili olarak, heyette yer alan Ak Parti Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı Sn. Mehmet Ceylan ile birlikte şu değerlendirmelerde bulundu;
8 gündür Çin’de çeşitli temaslarda bulunduk. Aslında bu program Çin Halk Cumhuriyeti ve Çin Kominist Partisi tarafından her yıl yapılıyor. Zaman zaman biz de onları Türkiye’de ağırlıyoruz. Çin Komünist Partisi ve AK Parti arasında bir dostluk oluşmuş durumda. Açıkçası, Çin ile ekonomik ilişkilerimiz önemli bir mesafe kat etti. Biz de bunlara bir yerinden destek olmaya gayret ediyoruz. Özellikle bu ziyarette çeşitli resmi temaslarımız oldu. Hem de Çin’in ekonomik açıdan yapmış olduğu yatırımları görme fırsatımız oldu. Ülkemizle Çin arasındaki ilişkileri gözlemledik. Çin Meclis Başkan Vekili, Dış ilişkiler Bakan Yardımcısı ve Şiyan Genel Sekreteri ile görüşmemizde iki ülke arasındaki birçok konuya değinmiş olduk.
Öncelikle, ekonomi konusundaki hususları hayata geçirme noktasında istişarelerde bulunduk. 2 Temmuz 2019’da Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın yapmış olduğu görüşmede, birçok konu ele alınmış ve kamuoyunda dile getirilmişti.
Çin Devlet Başkanı Sn. Xi Jinping’in Büyük önem verdiği tarihi ipek yolunu canlandırmaya ve yol üzerindeki ülkeler arasında dostluk köprüleri oluşturmaya yönelik “Kuşak ve Yol İnsiyatifi “ ile ilgili değerlendirmelere ilişkin olarak Sn. Dağ şunları söyledi;
Tarihi ipek yolunu canlandırmaya yönelik “Kuşak ve Yol Projesini”, Türkiye olarak bizde çok önemsiyoruz. Modern ipek yolu olarak değerlendirebileceğimiz kuşak ve yol projesinde Türkiye’den geçen orta koridor ulaşım hattının inşası ve canlanması için ülkemiz elinden geleni yapmaktadır. Bu konuda bilindiği üzere “Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu” hattını inşa ettik ve ulaşıma açtık. Yine bu koridor üzerindeki demiryolunun Türkiye üzerinden Avrupa’ya kesintisiz ulaşması için İstanbul Boğazı altından Marmarayı inşa ederek, trenlerin Çin’den Londra’ya kadar kesintisiz ulaşımını sağladık. Böylece Çin’in Şiyan şehrinden çıkan tren, Orta Asya ülkeleri, Hazar Denizi üzerinden 12 günde Türkiye’ye, 14-15 günde de Avrupa’ya ulaşmaktadır. Orta koridor olarak adlandırdığımız bu yol, deniz yolunu yarı yarıya kısaltmakta ve daha hızlı bir ulaşım imkânı sunmaktadır. Bu nedenle Çin’in Avrupa’ya olan ticaretinde Orta koridor yoluna daha fazla önem vermelerini rica ettik.
Yine Şiyan’ı ziyaretimizde, Çin Demiryolları Yöneticilerinden; Aralık ayında Türkiye’den Devlet Demir Yolları Yöneticilerinin Çin’e geleceklerini ve mevcut sorunların giderilmesine yönelik görüşmeler yapacaklarını ve Ocak ayından itibaren de Şiyan’dan İstanbul’a şimdilik haftada bir tren seferlerinin başlatılacağı müjdesini aldık.
Türkiye-Çin arasındaki turizm faaliyetleri ile ilgili olarak Sn. Dağ şunları ifade etti:
“2018 yılının Çin’de turizm yılı ilan edilmesiyle yüzde 300’lere varan bir artışla 400 bin turist 2018 yılında Çin’den gelmiş. 2019 yılı rakamlarının 500 bin olması bekleniyor. İlk etapta bunu 1 milyona ulaştırmak için önemli adımlar atılabilir. Turizm Bakanlığı tarafından aldığım bilgilere göre Çin’den gelen turistlerin maddi olarak Türkiye’ye katkı sağlama konusunda diğer turistlere oranla daha fazla efektif bir katkı sağladığı. İzmir Efes, Kapadokya, Safranbolu gibi yerleri ziyaret ettikleri ve sürekli dolaşım halinde oldukları için daha fazla ekonomik olarak Türkiye’ye katkı sağlıyorlar. Bunu artırmak da çok büyük anlam ifade ediyor. Çin’de yurtdışına giden turist sayısı çok fazla. Hem THY seferlerinin artırılması ve birtakım mekanizmaların ortaya konulması gerekiyor. Özellikle Çince bilen kişilerin sayısının artması çok önemli. Bu konularda Üniversitelerde ve okullarda Çince eğitiminin başlaması noktasında adımlar da var. Önümüzdeki günlerde bu çalışmalarla birlikte ülkemize daha fazla Çin’den turist geleceğini düşünüyorum.
Çin ile yaptığımız ticarete baktığımızda bir önceki yıl 2 milyar dolar ihracatımız 20 milyar dolar da ithalatımız var. Bu açığı turizm ile kapatabilmek mümkün. Dünyanın gidişatına baktığınızda yaşlanan bir Avrupa, büyüyen bir Asya görüyoruz. Biz tam ikisinin ortasındayız. Alyapıyla büyüyen, tarım ve turizmle gelişen Türkiye bu bölgeye ihracat yapan Türkiye, çok daha büyük bir Türkiye, ortaya koyar.
Ziyaretleri sırasında Çin’li yöneticilere Doğu Türkistan’da (Çin’in Sincan bölgesinde) yaşayan Uygur Türklerinin yaşamış oldukları baskı ve sıkıntıları da dile getirdiklerini belirten Sn. Dağ, bu konuyla ilgili olarakta şunları ifade etti:
“Görüşmelerimizde, özellikle Türkiye Kamuoyunun yakından takip ettiği Doğu Türkistan meselesini de dile getirmiş olduk.Mesleki eğitim noktasında Doğu Türkistanlıların kamplarda tutulmasının da yanlış olduğunu ifade ettik. Bütün bu konularda olumlu bir süreç işletmek istediklerini Çinli yetkililerden görmüş olduk. Onlar da medyada çıkan haberleri yakınen takip ediyorlar. Batı ve Avrupa’nın bu işi dillendirmelerinin arka planında Çin’in büyümesini engellemek için bir niyetin arka planda olduğunu toplantılarda bize de söylediler. Daha önce de Çin’i ziyaret etmiştik. Bu ziyaretlerde Doğu Türkistan konusunun pek fazla gündeme getirilmesi taraftarı değillerdi. Bu sefer gündeme getirdiğimizde olumlu yaklaştıklarını gördük.
Sn. Cumhurbaşkanımızın Çin Devlet Başkanı Sn Xi Jinping ile en son görüşmelerinde Türkiye’den bir heyetin Sincan bölgesine, Urumçi’ye ziyaret kararı aldıklarını; bu çercevede hazırlıkların devam ettiğini ve önümüzdeki günlerde bu ziyaretin gerçekleştirilecebileceğini söyleyebiliriz. “
Özetle Çin’e yaptığımız ziyaret oldukça olumlu ve başarılı geçti. İnanıyorum ki bu ziyaretler, iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da gelişmesine vesile olacaktır.
Davet nedeniyle Çin’li yetkililere teşekkürlerimizi sunuyorum.