Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, günübirlik çalışma ziyareti için özel uçak "CAN" ile saat 14.05'te Rusya'nın Soçi kentine gitti. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. Erdoğan, Putin ile kritik ikili görüşme gerçekleştirdi. Görüşme 1 saat 50 dakika sürdü.

Baş başa görüşmeden sonra heyetler arası görüşmeye geçildi. Erdoğan ve Putin, heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenliyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasının satır başları şöyle;

Değerli dostum Putin, kıymetli heyet üyeleri, değerli basın mensupları sizleri en kalbi duygularımla selamlıyorum.

Kıymetli dostum ile bu yıl dördüncü kez bir araya gelmiş bulunuyoruz. Sizlerin de bildiği gibi gerekli hallerde sık sık telefonla görüşmek suretiyle görüş teatisinde bulunuyoruz. İşbirliğimiz ortak siyasi irademiz temelinde gelişip güçleniyor. Ekonomi alanında olumlu sonuçlar alıyoruz. Ticaret hacmimizdeki artış eğilimi sürüyor. Bir önceki yıla kıyasla yüzde 31'lik artışın ardından bu yılın ilk yarısında da yüzde 33 bir yükseliş söz konusu. Temelini sayın Putin ile birlikte attığımız Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve Türkakım Doğalgaz Boru Hattı projeleri devam ediyor. 2019 yılında Türkiye'de ve Rusya'da karşılıklı olarak Kültür ve Turizm Yılı etkinliklerini gerçekleştireceğiz. Buna dair hazırlıklar devam ediyor.

Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da Rus turistler ilk sırada yer alıyor. 4,7 milyonluk rekorumuzu bu yıl görünen o ki 6 milyonla gerçekleştireceğiz. Vizesiz rejiminin biran evvel yeniden başlaması yönündeki beklentimiz devam ediyor. Bu konuda ilgili bakanlıklarımız çalışıyorlar bu çalışmalardan da biran önce sonuç alınmasını bekliyoruz.

Suriye konusunu son olarak Tahran'da düzenlenen üçlü zirvede ele alma imkanı bulmuştur. Türkiye olarak Tahran'da hassasiyetlerimizi açıkça ifade etmiştik. Bugün ise Tahran'da vardığımız mutabakatı sahada nasıl hayata geçirebileceğimizi müzakere etme imkanını bulduk. İkili ve heyetlerarası görüşmelerimizde İdlib'de karşılıklı endişelerimizi dikkate alan bir çıkış yolu bulunması konusunda da çok önemli mesafe katettik.

İdlib'de silahsız bölge kararı

Astana ruhuna uygun bir anlayış temelinde çözümü konusunda mutabık olduğumuzu bir kez daha gördük. Bu çerçevede yaptığımız değerlendirmelerin sonunda muhalifler ve rejim kontrolündeki alanlar arasında silahlardan arındırılmış bir bölge oluşturulmasını kararlaştırdık. 

"Muhalifler bulundukları alanda kalmaya devam edecek"

Muhalifler bulundukları alanlarda kalmaya devam edecekler. Buna karşılık Rusya ile birlikte belirleyeceğimiz radikal grupların söz konusu alanda faaliyet göstermemelerini sağlayacağız. Rusya, İdlib çatışmasızlık bölgesine saldırılmayacağını temin için gereken tedbirleri alacaktır.

Gerek üçüncü tarafların provokasyonlarını, gerekse varılan mutabakata yönelik ihlallerin tespitini ve engellenmesini de yine birlikte temin edeceğiz.

Bu amaçla Rusya ve Türkiye belirlenecek silahsızlandırılmış bölge sınırlarının iki tarafında koordineli devriye faaliyeti gösterecektir.

Türkiye halen İdlib çatışmasızlık bölgesinde bulunan gözlem noktalarını da tahkim edecektir. Bu mutabakatla İdlib'de büyük bir insani kriz yaşanmasının önüne geçtiğimize inanıyorum.

Gerek üçüncü tarafların provokasyonlarını, gerekse varılan mutabakata yönelik ihlallerin tespitini ve engellenmesini de yine birlikte temin edeceğiz.

Bu amaçla Rusya ve Türkiye belirlenecek silahsızlandırılmış bölge sınırlarının iki tarafında koordineli devriye faaliyeti gösterecektir.

Türkiye halen İdlib çatışmasızlık bölgesinde bulunan gözlem noktalarını da tahkim edecektir. Bu mutabakatla İdlib'de büyük bir insani kriz yaşanmasının önüne geçtiğimize inanıyorum.

"Türkiye İdlib konusunda üzerine düşeni yapmaya devam edecektir"

Türkiye Suriye krizinin başından beri olduğu gibi İdlib meselesinde de üzerine düşeni yapmaya devam edecektir. Bu mutabakat Türkiye'nin yeni yüklerle karşılaşmaması bakımından olduğu kadar Rusya başta olmak üzere konuya taraf ülkeler için de önemli bir kazanımdır.

Bu görüşmemizde ayrıca, Suriye sahasındaki teröristlerin varlık gösterdiği alanların İdlib ile sınırlı olmadığına da özellikle dikkat çektik. Suriye'nin toprak bütünlüğüne kasteden ve Türkiye'nin milli güvenliğini de tehdit eden asıl yapı PYD/YPG'dir. Bu örgütün Fırat doğusunda gerçekleştirdiği katliamlar ve etnik temizlik faaliyetleri ortadadır. Suriye'nin geleceğine yönelik en büyük tehdit İdlib'den ziyade Fırat'ın doğusundaki bu terör yuvalarından kaynaklanmaktadır.

Öncelikle bu terör bataklıklarının kurutulması gerekiyor. Biz hem Fırat Kalkanı hem de Zeytin Dalı harekatları ile bu yönde önemli adımlar attık. 4 bin kilometrekareden fazla alanı DEAŞ'lı ve PKK'lı teröristlerden temizledik. Bu bölgelere Suriyeli kardeşlerimizin güven içerisinde dönmelerini sağladık. Benzer adımların PYD/YPG terör örgütünün elinde bulunduğu diğer bölgeler içinde atılması önem arz ediyor.

Türkiye ve Rusya olarak arzumuz, Suriye krizinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı temelinde çözüme kavuşturulmasıdır.

Bu hedefe yönelik işbirliğimizi sürdüreceğiz. Bu çerçevede Astana garantörlerinin Birleşmiş Milletler Özel Temsilicisi ile geçen hafta başında Cenevre'de Anayasa Komitesi konusunda yaptıkları toplantının sonuçlarını değerlendirdik. Hedefimiz tabiki önce bir anayasanın oluşması ardından orada demokratik bir seçimin gerçekleşmesi ve ondan sonra da Suriye halkının kendi gerçek demokratik iktidarına kavuşmasıdır.

Komitenin kuruluş sürecini en kısa sürede tamamlamak için çabalarımızı hızlandırmak hususunda mutabık kaldık.

Türk Rus ilişkilerini tanımlayan ana unsurlar iyi komşuluk, ortak çıkarlar ve karşılıklı saygıdır. Bu temelde şimdiye kadar pek çok adım attık. Ancak bunları yeterli görmüyoruz. İşbirliğimizin daha da gelişmesi için önümüzdeki süreçte çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bu anlayıştan hareketle değerli dostum sayın Putin'e bana ve heyetime gösterdiği konuk severlik için tekrar teşekkür ediyorum. Bugün attığımız adımları ve kararları da özellikle Suriye halkı için hayırlara vesile olmasını diliyorum. 

Rusya Devlet Başkanı Putin'in konuşmasının satır başları şöyle;

"Ağır silahlar bölgeden çekilecek"

15 Ekim'de silahsızlanma bölgesinde 15-20 km'ye kadar temas hattı üzerinde bir bölge kurmaya karar verdik. Erdoğan'ın teklifi üzerine bölgeden ağır silahlar da çekilecek.

Bölgede Rus ve Türk askerleri tarafından ortak mekanizma kurulacak.