Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin görme engelli bireylerin eğitimlerine ve sosyal hayata katılmalarına destek vermek için faaliyet gösteren Görme Engelliler Eğitim ve Teknoloji Merkezi Müdiresi  Handan Yıldırım ile görme engelliler ve görme engelliler merkezini konuştuk.

Görme Engelliler Eğitim ve Teknoloji Merkezi’nin tarihçesini anlatır mısınız?

Ankara Büyükşehir Belediyesi Görme Engelliler Eğitim ve Teknoloji Merkezi 2004 yılının aralık ayında kuruldu. Bu alanda Türkiye'de ilk ve tektir. Çalışma sistemini baz aldığımızda yurt dışında bile olmayan bir merkezdir. Zaten bu yüzden proje ödülü de aldık.

Burada görme engellilerin eğitimlerine ve sosyal yaşamlarına katkıda bulunmak maksadıyla hizmet veriyoruz. Bilgisayarlarımızda bulunan Jaws for Windows ekran okuyucu program, kullanıcıların bilgisayarlarda yaptıkları her işlemi kulaklık vasıtasıyla onlara aktarıyor.Türkçe sentezleyicilerle aktif şekilde çalışan  bu program sayesinde görme engelliler de bilgisayarları normal bir şekilde kullanabiliyor. Ayrıca az gören üyelerimiz için onlara göre hazırlanmış yazıları büyüten ve zemin rengini n değiştirilebildiği özel makinelerimiz bulunmaktadır. Son yıllarda akıllı telefonlar sayesinde görme engelliler birçok işini telefondan halletse de bu merkezde 7'den 77'ye her kesime hitap ediyoruz. Büyükşehir Belediye Başkanımız Doç. Dr. Sayın Mustafa Tuna'nın engellilerin sosyal hayata girebilmelerine verdiği önem ve hassasiyetin sonucu olarak, görme engelli her sınıftan vatandaşımızın yararlanıp faydalanabileceği, sorunlarına çözüm bulabileceği bir merkez olup  merkeze kayıtlı 5 bin 737 üyemiz vardır.

Türkiye'deki tüm engellilere ücretsiz Braille baskı hizmeti!

Braille, görme engellilerin alfabesidir. 2018 yılı dünyada ve bizde Braille yılı olarak kabul edildi. Görme engellilerin Braille'e yönlendirilmesi için çalışmalar yapılıyor. Görme engelliler braille yazıyı elleriyle dokunarak okudukları için braille baskının yaşamlarındaki önemi büyük. Merkezimizin en önemli ve ücretsiz hizmetlerinden biridir.

Braille baskının aşamaları

Bize sözel olan her türlü kitap gelir. Biz onu sayfa sayfa tarayıp dijital ortama atarız. Daha sonra her sayfa tek tek düzeltilip hazır hale getirilir.. Bu aşamadan sonra eğer üyeler kitabın ya da belgenin braille baskısını istiyorlarsa merkezimizde bulunan Braille baskı makineleri sayesinde o kitap basılır ve teslim edilir. Eğer talep doğrultusunda ses olarak isterlerse, kitaplar  mp3 formatında hazırlanıp teslim edilir. Ya da (word, pdf,metin dosyası ) şeklinde de ihtiyaca göre sunulur. Aynı zamanda bu yapılan işlem Ankara dışındaki illerimizde bulunan görme engellilere talepleri doğrultusunda onlara da sunulmaktadır. Zaten braille baskı makinesi her yerde yok. Bazı kurum ve derneklerde mevcut. Bizim en büyük farkımız verdiğimiz tüm hizmetlerin  ücretsiz olması ve teknik olarak tüm materyallerin bir arada olmasıdır. Görme engelliler kırtasiyelerde ya da benzeri yerlerde kitaplarda düzeltme bile yapılmadan yüksek ücretler ödeyerek tarama işlemi yaptırıyorlar ve istedikleri sonuca da ulaşamıyorlar. Bu bağlamda merkezimiz  verdiği bu özel hizmet konusunda ve ücretsiz oluşu sebebiyle özellikle tercih edilmektedir.

İnsanlar görme engellilerin farkında değil

Normal bir insanın okuduğu bir sayfalık metin, görme engelliler için 4 sayfayı buluyor. Gören bir insana göre 4 kat fazla efor sarf ediyorlar. Ancak buna rağmen çok azimliler. Üniversite sınavına giriyorlar, KPSS'ye girip memur oluyorlar. Daha sonra görevde yükselme sınavları, yüksek lisans vs. gibi eğitimlerine hayat boyu devam ediyorlar ve gerçekten başarılı oluyorlar. Ancak bunlara rağmen insanlar görme engellilerin farkında değil. Onların yaşadığı zorlukları bilmiyorlar. Eğer çevrelerinde engelli birileri yoksa ya da gönüllü olarak çalışmıyorlarsa engellerin ne dertlerini biliyorlar ne de fikirleri var. Engelliler hakkında hiçbir şey bilmedikleri için de üzülme, acıma gibi duygularla yaklaşıyorlar. Görme engellilerin hisleri kuvvetli olduğu için de bunu hemen hissediyorlar ve farklı tepkiler gösterebiliyorlar. Sizin ses tonunuzdan bile ruh halinizi anlayabiliyorlar. 

Merkezin Braille kütüphanesi var

Merkezimizde kendimize ait Braille(kabartma) basılmış eserlerden oluşan kütüphanemiz var. Ankara'da yaşayan üyelerimiz bu kitapları alıp okuyup geri  getirebiliyorlar. Ayrıca merkezimize ait geniş bir kitap arşivimiz de bulunmaktadır.  Ankara dışında oturanlara da talep ederlerse  baskısını yapıp gönderiyoruz.

Engellilere 'engelsiz yaşam'

Engelsiz insanların engelleri anlamalarını, onları yaşamlarını bilmelerini sağlamak için yapılan her organizasyona destek veriyoruz. Hali hazırda yerleşkemize gelen her insana tüm engelliler hakkında bilgilendirme ve danışmanlık yapıyoruz. Merkezimizde çalışan tüm personel arkadaşlarımızın özenli ve özverili çalışmaları neticesinde bu başarıyı elde etmiş bulunmaktayız. 10-16 Mayıs tarihleri arasında 'Engelliler Haftası' var. Bu bağlamda her sene  Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı,  Engelliler ve Rehabilitasyon Şube müdürlüğü  olarak  çalışmalarımız ve aktivitelerimiz olmaktadır. Doğuştan ve ya sonradan herhangi bir nedenle engelli olan herkese yönelik her türlü sosyal yardım ve hizmetlerin yanında, kültürel, eğitime yönelik ve sportif amaçlı faaliyetler, Ankara Büyükşehir Belediyesi  Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı'na bağlı Engelliler ve Rehabilitasyon Şube Müdürlüğü'nün hizmetleri arasındadır.
Merkezin uzun yıllardır üyesi olan Tevfik bey ise görme engelli bireyler ve merkez hakkında şunları söyledi:

Braille alfabesini öğrenmek çok kolay

Braille alfabesini öğrenmek çok kolay. Görme engelli olmayan abim bir haftada öğrendi. Bilgisayar ve cep telefonlarının yaygınlaşması sonucunda Braille biraz geriye düşse de, özellikle teknik kitaplar konusunda hala çok önemli bir yere sahip. Braille önemli olduğu sürece bu merkez de önemli olacak. Bu merkezin en önemli farkı görme engellilerin ihtiyaç duyabileceğin her türlü cihaz ve teçhizat komplike şekilde burada olmasıdır.

İnsanlarda önyargı var

İnsanlarda tipik bir önyargı var. Ben 4 üniversite bitirdim. Şu anda devlette amir olarak çalışıyorum. Sokakta insanlar acıyor, hatta bazıları ileri götürüyor,elimize para sıkıştırmaya çalışıyor. Yaptığımız işlere mucize gibi bakıyorlar. Bilinçaltlarında şöyle bir korku var: "Ben görmezsem yapamam." 

Röportaj: Burak Ünverdi / TURUNCU DERGİSİ